Ακόμη μια διδακτική πρόταση, αυτή τη φορά για παιδιά.
Πρόκειται για τη διδασκαλία των παρελθοντικών χρόνων και των χρονικών και τοπικών προσδιορισμών μέσα από το γνωστό παραμύθι "ο λαγός και η χελώνα'. Παράλληλα διδάσκεται το σχετικό λεξιλόγιο (ζώα).
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ 'Ο ΛΑΓΟΣ ΚΑΙ Η ΧΕΛΩΝΑ'
Ημερομηνία: 15 – 1 - 2009
Τάξη: παιδιά 7 – 8 χρονών
Απαιτούμενος χρόνος : 2 διδακτικές ώρες
Διδακτικά μέσα / υλικά : Το παραμύθι στη συγκεκριμένη εκδοχή, διαδίκτυο/ ιστοσελίδα με το παραμύθι, πλαστικές φιγούρες ζώων, μεγάλες καρτέλες με παραστάσεις από το παραμύθι, μαγνητικές εικόνες ζώων, φωτοτυπία με δραστηριότητες
Στόχοι :
Δομικοί : Παρελθοντικοί χρόνοι και επιρρήματα (τοπικά ή / και χρονικά)
Λειτουργικοί : Μαθαίνουν πώς να εκφράζονται για κάτι που έγινε στο παρελθόν, μαθαίνουν να μιλούν για το πού βρίσκεται κάτι
Λεξιλογικοί : Ζώα του δάσους και του αγρού
Δεξιότητες : κατανόηση και παραγωγή προφορικού, κατανόηση και παραγωγή γραπτού
Μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν : Επανάληψη, κατηγοριοποίηση, εξαγωγή συμπερασμάτων, ανάληψη ρίσκου για τη γραπτή και προφορική αναπαράσταση μιας ιστορίας, εργασία σε ομάδες, αξιοποίηση εξωγλωσσικών στοιχείων, οργάνωση υλικού, έρευνα σε εγκυκλοπαίδειες και στο διαδίκτυο
Προυποθέσεις : Να γνωρίζουν ήδη στη γλώσσα τους να τοποθετούνται χρονικά και τοπικά στον προφορικό και γραπτό λόγο. Να γνωρίζουν το παραμύθι.
Για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα μπορεί να λειτουργήσει και να αποδειχτεί ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική η διδασκαλία με TBL, βασισμένη δηλ. σε καθήκοντα/ δραστηριότητες που θα φέρουν σε πέρας οι μαθητές κατά την ανάγνωση του παραμυθιού (while-storytelling activities) αλλά και μετά από αυτή (post-storytelling activities), κυρίως σε ομαδικό επίπεδο.
Με βάση αυτό το μοντέλο, το δίωρο μάθημα μπορεί να διεξαχθεί ως εξής :
Καταρχάς έχουμε ήδη προετοιμάσει τους μαθητές από το προηγούμενο μάθημα ότι θα δουλέψουμε πάνω σ' αυτό το παραμύθι και τους έχουμε ζητήσει να φέρουν σχετικό υλικό χρήσιμο για τη διδασκαλία (πλαστικές φιγούρες ζώων του δάσους και του αγρού), να σκεφτούν ποια ζώα από τις αυτές κατηγορίες γνωρίζουν και να ψάξουν στο διαδίκτυο ή στα βιβλία τους και στα εγκυκλοπαιδικά λεξικά τους ονόματα και πληροφορίες για τέτοια ζώα.
ΠΡΟΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ – ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ (pre-storytelling activities) (15') :
Εξηγούμε στους μαθητές τον τρόπο με τον οποίο θα δουλέψουμε, δίνουμε σαφείς οδηγίες για τα στάδια του μαθήματος και τους χωρίζουμε σε ομάδες των τριών ατόμων. Δίνουμε διευκρινίσεις για το ρόλο και το έργο των ομάδων και τους ενθαρρύνουμε να συζητήσουν μεταξύ τους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων, καθώς και να ζητήσουν τη βοήθεια του δασκάλου, αν έχουν δυσκολίες.
Ζητάμε από τους μαθητές να αναφέρουν ονόματα ζώων του δάσους και του αγρού και τα γράφουμε στον πίνακα, κολλώντας δίπλα σε κάθε λέξη την αντίστοιχη μαγνητική εικόνα και ταξινομώντας τα κατά κατηγορία. Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές κάνουν επανάληψη του γνωστού λεξιλογίου, ενώ ταυτόχρονα μαθαίνουν καινούριες λέξεις από τους συμμαθητές τους. Εφόσον οι λέξεις και οι εικόνες θα είναι στον πίνακα σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος, μπορούν να τις κοιτάζουν και να τις μάθουν γρηγορότερα. Επειδή μάλιστα είναι οργανωμένες κατά κατηγορία/είδος, είναι ευκολότερο για τους μαθητές να τις απομνημονεύσουν.
Κυκλώνουμε στον πίνακα τα ονόματα των ζώων που θα μας απασχολήσουν στο παραμύθι.
Λέμε στους μαθητές ότι στην αρχή θα τους διαβάσουμε το παραμύθι και οι ίδιοι οφείλουν να εστιάσουν την προσοχή τους στη σειρά με την οποία συμβαίνουν τα γεγονότα σ' αυτό και στους χώρους όπου γίνεται η δράση.
Τους προειδοποιούμε ότι θα τους μοιραστούν καρτέλες με παραστάσεις από το παραμύθι πάνω στις οποίες θα δουλέψουν.
Στη συνέχεια τους ενημερώνουμε ότι θα εξετάσουμε τα συμπεράσματά μας και θα δούμε τι καινούριο μάθαμε στο μάθημα για τη γλώσσα.
Στο τρίτο στάδιο του μαθήματος θα ακούσουν το παραμύθι για δεύτερη φορά και θα κάνουν κάποιες ασκήσεις σε φωτοτυπία που θα τους μοιραστεί.
- Στο τέλος θα αφηγηθούν οι ίδιοι το παραμύθι, θα το παίξουν (δραματοποίηση) και θα κλείσουμε με κρεμάλα (παιχνίδι) πάνω στο λεξιλόγιο για τα ζώα.
ΚΥΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (25'):
Ξεκινάμε την ανάγνωση του παραμυθιού. Διαβάζουμε αργά χρωματίζοντας και αλλάζοντας τη φωνή κάθε φορά που αλλάζει ο ομιλητής στις διαλογικές σκηνές, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους μαθητές να βοηθηθούν από εξωγλωσσικά στοιχεία και να προσέχουν και οι ίδοι στη συνέχεια, όταν θα αφηγηθούν το παραμύθι, τον επιτονισμό και το ρυθμό της γλώσσας.
Αμέσως μετά ζητάμε από τις ομάδες να μας πουν με ποια χρονική σειρά και σε ποια ακριβώς σημεία γίνονται όσα άκουσαν στην ιστορία και τους βοηθάμε ώστε να χρησιμοποιήσουν επιρρήματα και συνδέσμους που δείχνουν χρόνο : πρώτα- πρώτα, μετά , αργότερα, στη συνέχεια, έπειτα, σε λίγο, τότε, πιο πριν, όταν, μόλις... και τόπο : πάνω/ κάτω/δίπλα/ μπροστά/πίσω από, απέναντι, δεξιά, αριστερά...
Στη συνέχεια δίνουμε στα παιδιά τις καρτέλες με τις διάφορες παραστάσεις από το παραμύθι και τους ζητάμε να γράψουν από κάτω λεζάντες. Η εργασία είναι ομαδική, αλλά οι μαθητές θα γράψουν όλοι, ο καθένας πάνω στις δικές του καρτέλες. Στη συνέχεια θα συνεργαστούν, ώστε να βάλουν τις καρτέλες στη σωστή σειρά, ανάλογα με την εξέλιξη της δράσης στο παραμύθι (reordering). Αντί για νούμερα στις εικόνες, τους προτείνουμε να χρησιμοποιήσουν χρονικά επιρρήματα : αρχικά, αργότερα, ύστερα...
Τέλος, ζητάμε από τις ομάδες να γράψουν η καθεμία ένα κομμάτι της ιστορίας, ώστε να την ανασυνθέσουμε με τη συμβολή όλων. Αναθέτουμε π.χ. στην πρώτη ομάδα να γράψει την ιστορία μέχρι το σημείο όπου ο λαγός δέχεται την πρόταση της χελώνας να τρέξουν, στη δεύτερη ομάδα από αυτό το σημείο μέχρι τους όρους της αλεπούς, στην τρίτη ομάδα μέχρι την έναρξη του αγώνα κ.ο.κ. μέχρι να φτάσουμε στο τέλος της ιστορίας. Εννοείται ότι όλοι οι μαθητές των ομάδων γράφουν ο καθένας το δικό του κείμενο, γιατί η ηλικία 8/9 χρονών είναι αρκετά νεαρή και άρα επίφοβη, ώστε να προκληθεί χάος και θόρυβος και η εργασία να είναι αναποτελεσματική, αν τους ζητήσουμε να γράφει ένας εκ μέρους όλων. Στο τέλος διαβάζουμε εμείς όλα τα κείμενα και επιλέγουμε ένα από κάθε ομάδα, ώστε να ανασυστήσουμε την ιστορία, τοποθετώντας στη σειρά τα κείμενα/παραγράφους .
ΑΝΑΦΟΡΑ – ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ (15'):
Εξηγούμε στους μαθητές τη χρήση των παρελθοντικών χρόνων (παρατατικός, αόριστος υπερσυντέλικος) και τη χρήση των χρονικών επιρρημάτων και όλων γενικά των χρονικών προσδιορισμών. Το ίδιο κάνουμε και με τους τοπικούς προσδιορισμούς, που μπορούν να εκφέρονται με επίρρημα, εμπρόθετο. ολόκληρη αναφορική πρόταση.
Εδώ εισάγουμε το νέο λεξιλόγιο με αφορμή όσα ακούσαμε στο παραμύθι, όσα ζώα συμπλήρωσαν τα παιδιά στην αρχή του μαθήματος και όσα έχουμε αποφασίσει να τους διδάξουμε εμείς π.χ. Δέκα ονόματα ζώων του δάσους, δέκα της φάρμας, δέκα της ζούγκλας .
ΠΡΑΚΤΙΚΗ : (35') :
Διαβάζουμε για δεύτερη φορά το παραμύθι αργά, ενώ οι μαθητές έχουν μπροστά τους τη φωτοτυπία με τις ελεγχόμενες ασκήσεις. Μόλις ολοκληρωθεί η ανάγνωση, οι μαθητές αρχίζουν να δουλεύουν τη φωτοτυπία/ φύλλο εργασίας (15'). Οι δραστηριότητες σ' αυτή είναι οι εξής :
1) Προτάσεις από το παραμύθι με κενά για συμπλήρωση λέξεων . Οι λέξεις που τους ζητάμε να συμπληρώσουν είναι τοπικοί ή χρονικοί προσδιορισμοί π.χ. Ένα πρωινό, απέναντι, τότε, το επόμενο πρωί, μετά από αρκετή ώρα, στο δέντρο, κάτω από τη μεγάλη βελανιδιά, δεξιά, πουθενά...
2) Ερωτήσεις με απάντηση σωστό – λάθος για το λεξιλόγιο π.χ. “Οι αγελάδες είναι ζώα του δάσους”, καθώς και ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών π.χ. “Ποιο ζώο του δάσους έχει πλατιά ουρά και φτιάχνει το κατάλυμά του με ξύλα, λάσπη και καλάμια κοντά στο νερό;”
α) νυφίτσα β) κάστορας γ) ασβός
3) Φράσεις από τις οποίες λείπει το ρήμα. Ανάλογα με το χρονικό προσδιορισμό της πρότασης, θα γράψουν το ρήμα που τους δίνεται σε παρένθεση, στον σωστό χρόνο π.χ. Όταν έφτασε στο τέρμα, ο λαγός.................... τη χελώνα (βλέπω).
Στη συνέχεια ένας ή δύο μαθητές θα διηγηθούν την ιστορία, ενώ άλλοι έξι θα την αναπαριστούν με παντομίμα εκτελώντας ο καθένας ένα ρόλο. Έτσι οι μαθητές θα παράγουν λόγο, θα κινηθούν, θα αυτενεργήσουν και θα διασκεδάσουν εμπεδώνοντας το παραμύθι στη γλώσσα - στόχο.
Για εμπέδωση του λεξιλογίου και της ορθογραφίας του, παίζουμε κρεμάλα με τις καινούριες λέξεις από το βασίλειο των ζώων (10').
Αν υπάρχει η δυνατότητα, βάζουμε να ακούσουν μαγνητοφωνημένο το παραμύθι σε μια άλλη εκδοχή (6' - 8') ή να δουν το σχετικό βίντεο.
'Οπως φαίνεται από τη διεξαγωγή του μαθήματος, επειδή πρόκειται για τάξη παιδιών, δίνουμε αρκετό χρόνο στην προδαστηριότητα με σαφείς εξηγήσεις, ενώ παραλείπουμε το στάδιο της αναφοράς αποκλειστικά από τους μαθητές. Αντίθετα, για την αναφορά επεμβαίνει ο δάσκαλος, ώστε να βοηθήσει και να επιταχύνει τη διαδικασία. Επίσης, ενώ έχουμε εργασία σε ομάδες, συχνά ζητάμε από τους μαθητές να δουλέψουν και ατομικά, για να αποφύγουμε ενδεχόμενη χαλάρωση της πειθαρχίας και της συγκέντρωσης των μαθητών, σε περίπτωση που απαιτείται επανειλημμένα συζήτηση μεταξύ τους, ώστε ένας μαθητής να λειτουργεί ως εκπρόσωπος της ομάδας.
Παρίσι 2009
jeudi 29 janvier 2009
Διδακτική πρόταση για τη διδασκαλία των ισοσύλλαβων και ανισοσύλλαβων σύνθετων ονομάτων
Αυτή τη φορά η δημοσίευση απευθύνεται σε όσους διδάσκουν τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα αλλά και σε προχωρημένους μαθητές που θα μπορούσαν ενδεχομένως μόνοι τους να αξιοποιήσουν τη συγκεκριμένη διδακτική πρόταση.
Πρόκειται για σχέδιο μαθήματος που προέκυψε από διαδικτυακή συνεργασία με τις διδάσκουσες που αναφέρονται (και που διδάσκουν σε τέσσερις διαφορετικές χώρες του κόσμου, σε δυο ηπείρους) και που κατατέθηκε στο πρόγραμμα 'διαδρομές στη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας' του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ «ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ»
Ομάδα Εργασίας:
Μάχη Μαρίνου-Bleeker
Μαρία Πουρνάρα
Βασιλική Βούρδα
Κων/να Μπέκιου
ΤΙΤΛΟΣ: O ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΓΕΙΡΑ
ΕΠΙΠΕΔΟ
ΜΕΣΟ (Β1)
ΟΜΑΔΑ ΣΤΟΧΟΣ
ΕΝΗΛΙΚΕΣ (10 έως 12 μαθητές)
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
2 ΔΙΔ. ΩΡΕΣ
ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ- ΥΛΙΚΟ
ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΜΕΝΟΥ
ΤΡΕΙΣ (3) ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣ ΑΝΑ ΜΑΘΗΤΗ
ΒΙΝΤΕΟ με Θ. ΒΕΓΓΟ
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΗΔΑΚΙ «ΚΥΚΛΑΔΙΤΙΚΟ»
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗOT POTATOES
PC ΜΕ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΠΟ ΠΡΙΝ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ ΣΕ –άς, -ας, -ής, -ης, -ές, -ούς, ΘΗΛΥΚΩΝ σε –α, -η, -ου, και ΟΥΔΕΤΕΡΑ σε –ι, -ο, -ος και -μα
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΝθΕΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ (ΛΙΓΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ, π.χ. επίρρημα+όνομα, επίθετο+όνομα, κλπ)1
ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ
ΤΡΟΠΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
TBL
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Η ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ
ΣΥΝΘΕΤΑ ΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Θεωρητικό Υπόβαθρο
Για το συγκεκριμένο μάθημα η ομάδα μας αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη διδακτική μέθοδο που στηρίζεται σε δραστηριότητες (TBL), στο πλαίσιο της επικοινωνιακής μεθόδου, η οποία προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο οργάνωσης του μαθήματος και ευνοεί τη χρήση πολυμέσων για τη διεξαγωγή του. Ιδιαίτερα σε τάξη ενηλίκων, όπου έχει γίνει ανάλυση των ενδιαφερόντων και των αναγκών των μαθητών, οι οποίοι λόγω ηλικίας και ωριμότητας αρέσκονται να έρχονται σε επαφή με πραγματικές επικοινωνιακές καταστάσεις και να μαθαίνουν μέσα από την έκθεση σε αυτές, θεωρήσαμε ότι η συγκεριμένη διδακτική προσέγγιση θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία και θα ανταποκριθεί καλύτερα στους στόχους του μαθήματος.
Οι δεξιότητες στις οποίες θα εμπλακούν οι μαθητές είναι οι τέσσερις επιδιωκόμενες σε κάθε μάθημα, δηλ. η κατανόηση προφορικού και γραπτού λόγου και η παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου.
Σύμφωνα με τη λογική της συγκεκριμένης διδακτικής μεθόδου, ξεκινάμε από την έκθεση των μαθητών σε ένα πρόβλημα, την ανάγκη να ανταποκριθούν σε ένα καθήκον, εν προκειμένω τη σύνταξη ενός μενού/καταλόγου για ένα εορταστικό τραπέζι. 'Υστερα από ένα στάδιο προθέρμανσης, οι μαθητές επιτελούν το καθήκον τους/ομαδική εργασία και μέσα από αυτή τη διάδραση αναπτύσσουν την ικανότητά τους στην κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου, αλλά και προφορικού, εφόσον συζητούν μεταξύ τους.
Στη συνέχεια γίνεται η εστίαση στη γλώσσα με τη διδασκαλία των ισοσύλλαβων και ανισοσύλλαβων ονομάτων όλων των γενών, την παρουσίαση των καταλήξεων σε όλες τις πτώσεις, τη μετακίνηση ή όχι του τόνου και τις διάφορες παρατηρήσεις που αφορούν επιμέρους ονόματα.
Αφού ολοκληρωθεί και γίνει κατανοητή η κλίση αυτών των ονομάτων, αναφερόμαστε στη σύνθεση λέξεων στη νέα ελληνική. Εξηγούμε όλη τη θεωρία, όπως την ύπαρξη του συνδετικού φωνήεντος και τις διάφορες αλλοιώσεις που μπορεί να υποστεί ο τόνος της νέας λέξης σε σχέση με τις δύο που αποτελούν τα δύο συνθετικά της και εξηγούμε τις αλλαγές που μπορούν να υπάρξουν στην κατάληξη της νέας λέξης (π.χ. τραπέζι + μαντήλι = τραπεζομάντηλο). Για τη γραμματική οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν έντυπες γραμματικές όπως του Τριανταφυλλίδη, του Holton David, Peter Mackridge και Ειρήνης Φιλιππάκη-Warburton, του Χρήστου Κλαίρη και Γεωργίου Μπαμπινιώτη ή επίσης την ιστοσελίδα της Πύλης για την ελληνική γλώσσα.
Το λεξιλόγιο που θα διδαχτούν οι μαθητές είναι το σχετικό με την κουζίνα και το διαιτολόγιο των ελλήνων. Oλες οι δραστηριότητες χρησιμοποιούν λεξιλόγιο από αυτή τη θεματική περιοχή.
Για τον τονισμό θα γίνουν αναφορές χωριστά στις απλές ισοσύλλαβες και ανισοσύλλαβες λέξεις και στη συνέχεια θα προχωρήσουμε στον τόνο των σύνθετων ισοσύλλαβων και ανισοσύλλαβων.
Όλες οι δραστηριότητες (ελεγχόμενες, καθοδηγούμενες, επικοινωνιακές και ασκήσεις για το σπίτι) στοχεύουν στην κατάκτηση και εξάσκηση και των τριών ζητουμένων (σχετική γραμματική, θεματικό λεξιλόγιο, τονισμός) και στη δημιουργία αναγκών, ώστε οι μαθητές να υποχρεωθούν να κατανοήσουν και να παράγουν λόγο σε ρεαλιστικές συνθήκες. Για το σκοπό αυτό έχουμε χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο και έχουμε εμπλουτίσει την εργασία με ένα βίντεο από τον ελληνικό κινηματογράφο και με ένα τραγούδι (το 'Κυκλαδίτικο' του Μ. Χατζηδάκι).
Υποθετικό Προφίλ Μαθητών
(Επίπεδο Β1, σύμφωνα με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαισίο Αναφοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης)
Οι υποψήφιοι μαθητές μας είναι κάτοικοι μεγάλης ευρωπαϊκής πόλης (π.χ. Βαρκελώνης, Ισπανίας) με διαφορετικές ηλικίες, μορφωτικό επίπεδο και οικογενειακή κατάσταση. Παρακολουθούν ένα ετήσιο πρόγραμμα εκμάθησης της νεοελληνικής στην Κρατική Σχολή Ξένων Γλωσσών (Εscuela Οficial de Ιdiomas). Το συγκεκριμένο μάθημα έχει διάρκεια 130 ωρών (2 μέρες την εβδομάδα από 2 ώρες τη φορά).
'Οσον τις ηλικίες των σπουδαστών, αυτές κυμαίνονται από 22 έως 62 ετών.
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς είναι φοιτητές Erasmus οι οποίοι σκοπεύουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, ενώ άλλοι ενδιαφέρονται να διευρύνουν τις γνώσεις τους πάνω στον ελληνικό πολιτισμό μέσω της γλώσσας. Υπάρχει δε και μια μερίδα από αυτούς που έχουν έλληνες συντρόφους και χρησιμοποιούν τη γλώσσα στην καθημερινή επικοινωνία. Τέλος, πολλοί είναι αυτοί που επισκέπτονται την Ελλάδα τακτικά κατά τη διάρκεια των διακοπών τους κι ένας από τους λόγους που επιθυμούν να μάθουν την ελληνική γλώσσα είναι για να μπορούν να συνεννοηθούν με τους ντόπιους.
ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Προδραστηριότητα (Στάδιο αφόρμησης)
Μοιράζουμε σε όλους τους μαθητές την 1η φωτοτυπία με το παρακάτω κείμενο:
Ο αρχιμάγειρας του μοντέρνου οινομαγειρείου «Γαστρονόμος» Νικόλαος Κοντολέων και η δημοσιογράφος Μαριάννα Χατζηπέτρου, μετά από πολύχρονη σχέση, αποφασίζουν να παντρευτούν! Μετά το γάμο, για να το γιορτάσουν, θα καλέσουν φίλους και γνωστούς στο γαμήλιο τραπέζι που θα... στρωθεί προς τιμήν τους στο «Γαστρονόμο».
Ο γαμπρός όμως είναι αγχωμένος, γιατί δεν έχει χρόνο να ασχοληθεί προσωπικά με το μενού! Το αναθέτει λοιπόν στη βοηθό του Πηνελόπη, μια νέα σεφ που, ειδικά για την περίπτωση, επιλέγει εδέσματα με κοινό χαρακτηριστικό το πάντρεμα δύο γεύσεων.
Πάρτε μια γεύση:
Ορεκτικά
Νησιώτικοι Χταποδοκεφτέδες
Καβουροκροκέτες
Γαριδοπιτάκια
Στρείδια με τσίπουρο
Ταραμοσαλάτα
Κυρίως Πιάτα
Αστακομακαρονάδα
Γαριδογιουβετσάκι
Ξιφίας με μανιτάρια
Γλυκά
Aμυγδαλόπιτα με παγωτό καϊμάκι
Σοκολατοφουντουκόπιτα
Όμως ο αρχιμάγειρας Νικόλαος Κοντολέων δεν είναι απόλυτα ευχαριστημένος...
«Καλή η ιδέα με το πάντρεμα, είπε με σοβαρό ύφος στη βοηθό του, «αλλά το μενού δε μ’ αρέσει... Άλλαξέ το!»
Αφού διαβάσουμε το περιεχόμενο, εξηγούμε στους μαθητές ότι ανά ζεύγη θα πρέπει να προτείνουν ένα καινούργιο μενού για το γάμο του αρχιμάγειρα, επιλέγοντας πάντα πιάτα με κοινό χαρακτηριστικό το πάντρεμα δύο γεύσεων. Θα μιλήσουμε λίγο για την ελληνική κουζίνα που είναι γεμάτη από τέτοιου είδους γάμους... τυροπιτάκια, σπανακόρυζο, ρυζόγαλο... ο κατάλογος είναι πραγματικά μακρύς .
θα σχολιάσουμε το μενού που πρότεινε η Πηνελόπη και θα εξηγήσουμε τις άγνωστες λέξεις.
Δραστηριότητα:
Εξηγούμε στους μαθητές μας ότι έχουν 20 λεπτά για να προτείνουν το δικό τους μενού στον αγχωμένο μέλλοντα γαμπρό! Υποδεικνύουμε επίσης στους μαθητές ότι μπορούν να πάρουν ιδέες τόσο από σχετικές ιστοδελίδες (www.nistikoarkoudi.gr, www.fagito.gr, www.gourmet.gr, www.gefsi.gr, www.sintagesgiagias.gr, www.yumyum.gr ) όσο και από το ηλεκτρονικό λεξικό της Κοινής ΝΕ γλώσσας, όπου υπάρχει η δυνατότητα με τη σύνθετη αναζήτηση να εντοπίσουν εύκολα τις σύνθετες λέξεις.
Σχεδιασμός:
Τα ζευγάρια των μαθητών διαμορφώνουν το καθένα το δικό του μενού. O διδάσκων αναλαμβάνει ρόλο συμβούλου, χωρίς να διορθώνει όμως τυχόν λάθη των μαθητών.
Αναφορά:
Ο διδάσκων αναλαμβάνει να παίξει το ρόλο του αρχιμάγειρα. Καθένα από τα ζευγάρια παρουσιάζει το μενού που δημιούργησε για το γαμήλιο τραπέζι. Ο «αρχιμάγειρας» ακούει όλες τις προτάσεις και διαλέγει το μενού που έχει τους πιο επιτυχημένους «γάμους» γεύσεων ή, αλλιώς, τις περισσότερες σωστές σύνθετες λέξεις! Το καλύτερο μενού κερδίζει ένα βραβείο (θα μπορούσε να είναι ένα έδεσμα της ελληνικής κουζίνας π.χ. τυρόπιτα!)
Εστίαση στη γλώσσα
Ανάλυση:
Ζητάμε από τους μαθητές να εντοπίσουν τις σύνθετες λέξεις του κειμένου της φωτοτυπίας και τις καταγράφουμε στον πίνακα.
Παρουσιάζουμε τη θεωρία των σύνθετων λέξεων στη νέα ελληνική γλώσσα
α. είδη: επίθετα+ουσιαστικά, ουσιαστικά+ουσιαστικά, ρήμα+ρήμα, επίρρημα+επίρρημα, κλπ,
β. κατηγορίες: παρατακτικά, π.χ., μαχαιροπήρουνα, κτητικά, π.χ. σγουρομάλλης, αντικειμενικά, πχ. Κρεοπώλης, προσδιοριστικά π.χ. σπανακόπιτα
γ. σύνθετα με περισσότερα από 2 συνθετικά, μετακίνηση του τόνου, ισοσύλλαβα, ανισοσύλλαβα, τρόποι κλίσης, κλπ)
Δίνουμε παραδείγματα
Ακολουθούν ασκήσεις ελεγχόμενες, καθοδηγούμενες και επικοινωνιακές (2η φωτοτυπία).
Πρακτική
Ελεγχόμενη δραστηριότητα 1 (γραμματική και λεξιλόγιο)
Με τις λέξεις που σας δίνονται προσπαθήστε να φτιάξετε άλλες σύνθετες που να σημαίνουν ελληνικές λιχουδιές:
Α’ Συνθετικό
Β’ Συνθετικό
Σύνθετη Λέξη
κρέας
πίτα
σπανάκι
ρύζι
ταραμάς
σαλάτα
αγγούρι
ντομάτα
πατάτα
κεφτές
ψάρι
σούπα
σταφίδα
ψωμί
μέλι
μακαρόνι
μούστος
κουλούρι
μόσχος
καρύδι
Ελεγχόμενη δραστηριότητα 2 (γραμματική και τονισμός)
Να μεταφέρετε τις λέξεις στον άλλο αριθμό:
τυροπιτάκια
φαγοπότι
κρεμμυδόψωμο
κολοκυθοκεφτές
μανιταρόπιτα
ουζομεζές
ρυζόγαλο
καλοφαγάς
λαχανοντολμάδων
μουσταλευριά
Ελεγχόμενη δραστηριότητα 3 (λεξιλόγιο)
Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις στην κατάλληλη πτώση και αριθμό :
Κοτόσουπα / βασιλόπιτα / καρυδόπιτα / ρακόμελο / ντοματοχυμό / αμπελοσαρμάς
Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η παραδοσιακή κοπή της πρωτοχρονιάτικης............................... της ελληνικής κοινότητας Βενετίας.
Για να σου πετύχουν οι ................. μάθε να τυλίγεις σφιχτά τα αμπελόφυλλα!
Η ........................... είναι νόστιμη αν η κότα είναι ντόπια και βράσει πολλή ώρα!
Οι νόστιμες ...................... έχουν μπόλικα καρύδια και κυρίως ψιλοκομμένα!
Το καλοκαίρι, με τις κόκκινες ντομάτες απ΄τον κήπο μας, φτιάχνουμε φρέσκους ........................... μέσα σε λίγα λεπτά!
Το κρητικό ................ φτιάχνεται με ρακή και μέλι και τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη.
Ελεγχόμενη δραστηριότητα (τονισμός)
Μοιράζουμε στους μαθητές την 3η φωτοτυπία με το τραγούδι «Κυκλαδίτικο» του Μ. Χατζηδάκι
και τους δίνουμε κάποια στοιχεία για τον συνθέτη, τον ποιητή και το ίδιο το τραγούδι. (π.χ. λεξιλόγιο).
Λεξιλόγιο:
ο κύρης (οι κύρηδες)
ο πατέρας, ο αρχηγός της οικογένειας
η μαντζουράνα
είδος φυτού
ο κατιφές (οι κατιφέδες)
λουλούδι
το σκαφίδι
η σκάφη, μεταλλική λεκάνη για πλύσιμο ρούχων
«θα σε φάει το φίδι»
Θα τιμωρηθείς
η Μεγαλόχαρη
άλλο όνομα για την Παναγία (μεγάλη / χάρη)
το παραγάδι
όργανο για ψάρεμα
Δραστηριότητα για τονισμό
Ακούμε το τραγούδι μια φορά χωρίς να κάνουμε τίποτα, για να το απολαύσουμε!
Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές να τονίσουν τις λέξεις που είναι υπογραμμισμένες.
ΚΥΚΛΑΔΙΤΙΚΟ
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζηδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Μανώλης Μητσιάς
Στη Μύκονο, στη Σέριφο, στη Σίκινο, στη Μήλο
πετάς κυπαρισσομηλο κι εγώ πετάω μήλο.
Στην Αμοργό, στην Κίμωλο, στη Νιό, στη Σαντορίνη
μου στέλνεις κιτρολεμονο σου στέλνω μανταρίνι
Παράγγειλα του κύρη σου που πίνει τον καφέ του
να σ έχει μαντζουράνα του, να σ΄ έχει κατιφέ του.
Παράγγειλα της μάνας σου που πλένει στο σκαφίδι
να μη σου λέει πικρολογα τι θα τη φάει το φίδι
Να δώσει η Μεγαλοχαρη κι η Παναγιά η Κανάλα
να μεγαλώσεις γρήγορα σαν τα κορίτσια τ΄ άλλα.
Και τ΄ Αγιο-Λιός ανήμερα στη Νάξο και στην Πάρο
να δώσει η Καλαμιώτισσα γυναίκα να σε πάρω
Παράγγειλα του κύρη σου που ρίχνει παραγάδι
να ΄ρθεί να κουβεντιάσουμε την Κυριακή το βράδυ.
Παράγγειλα της μάνας σου που μοιάζει με βαρέλι
να σε ποτίζει αφρογαλο να σε ταΐζει μέλι.
Επικοινωνιακή δραστηριότητα
Παιχνίδι Ρόλων
Οι μαθητές βλέπουν όλοι μαζί το βίντεο από την ελληνική ταινία με τον Θ. Βέγγο στο ρόλο του σερβιτόρου. Στη συνέχεια, κι αφού σχολιάσουμε για λίγο τη σκηνή προτείνουμε στους μαθητές ένα ευχάριστο παιχνίδι ρόλων:
Τους χωρίζουμε σε ομάδες ανά δύο και τους ζητάμε να παίξουν ο ένας το ρόλο του σερβιτόρου κι ο άλλος το ρόλο του πελάτη. Οι μαθητές χρησιμοποιούν τις σύνθετες λέξεις που επεξεργαστήκανε στο μάθημα (τόσο από το μενού της Πηνελόπης όσο και από τα δικά τους μενού).
Δραστηριότητες για εμπέδωση στο σπίτι
Aσκήσεις με το πρόγραμμα HOT POTATOES:
Ένα σταυρόλεξο για εξάσκηση στην κλίση των ανισοσύλλαβων σύνθετων λέξεων.
Άσκηση πολλαπλής επιλογής για εξάσκηση στον τονισμό των σύνθετων λέξεων.
Δύο ασκήσεις λεξιλογίου με ιδιωματικές εκφράσεις σχετικές με τη θεματική ενότητα «ελληνική κουζίνα» οι οποίες περιέχουν σύνθετες λέξεις.
Πρόκειται για σχέδιο μαθήματος που προέκυψε από διαδικτυακή συνεργασία με τις διδάσκουσες που αναφέρονται (και που διδάσκουν σε τέσσερις διαφορετικές χώρες του κόσμου, σε δυο ηπείρους) και που κατατέθηκε στο πρόγραμμα 'διαδρομές στη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας' του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ «ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ»
Ομάδα Εργασίας:
Μάχη Μαρίνου-Bleeker
Μαρία Πουρνάρα
Βασιλική Βούρδα
Κων/να Μπέκιου
ΤΙΤΛΟΣ: O ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΓΕΙΡΑ
ΕΠΙΠΕΔΟ
ΜΕΣΟ (Β1)
ΟΜΑΔΑ ΣΤΟΧΟΣ
ΕΝΗΛΙΚΕΣ (10 έως 12 μαθητές)
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
2 ΔΙΔ. ΩΡΕΣ
ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ- ΥΛΙΚΟ
ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΜΕΝΟΥ
ΤΡΕΙΣ (3) ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣ ΑΝΑ ΜΑΘΗΤΗ
ΒΙΝΤΕΟ με Θ. ΒΕΓΓΟ
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΗΔΑΚΙ «ΚΥΚΛΑΔΙΤΙΚΟ»
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗOT POTATOES
PC ΜΕ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΠΟ ΠΡΙΝ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ ΣΕ –άς, -ας, -ής, -ης, -ές, -ούς, ΘΗΛΥΚΩΝ σε –α, -η, -ου, και ΟΥΔΕΤΕΡΑ σε –ι, -ο, -ος και -μα
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΝθΕΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ (ΛΙΓΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ, π.χ. επίρρημα+όνομα, επίθετο+όνομα, κλπ)1
ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ
ΤΡΟΠΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
TBL
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Η ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ
ΣΥΝΘΕΤΑ ΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ
Θεωρητικό Υπόβαθρο
Για το συγκεκριμένο μάθημα η ομάδα μας αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη διδακτική μέθοδο που στηρίζεται σε δραστηριότητες (TBL), στο πλαίσιο της επικοινωνιακής μεθόδου, η οποία προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο οργάνωσης του μαθήματος και ευνοεί τη χρήση πολυμέσων για τη διεξαγωγή του. Ιδιαίτερα σε τάξη ενηλίκων, όπου έχει γίνει ανάλυση των ενδιαφερόντων και των αναγκών των μαθητών, οι οποίοι λόγω ηλικίας και ωριμότητας αρέσκονται να έρχονται σε επαφή με πραγματικές επικοινωνιακές καταστάσεις και να μαθαίνουν μέσα από την έκθεση σε αυτές, θεωρήσαμε ότι η συγκεριμένη διδακτική προσέγγιση θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία και θα ανταποκριθεί καλύτερα στους στόχους του μαθήματος.
Οι δεξιότητες στις οποίες θα εμπλακούν οι μαθητές είναι οι τέσσερις επιδιωκόμενες σε κάθε μάθημα, δηλ. η κατανόηση προφορικού και γραπτού λόγου και η παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου.
Σύμφωνα με τη λογική της συγκεκριμένης διδακτικής μεθόδου, ξεκινάμε από την έκθεση των μαθητών σε ένα πρόβλημα, την ανάγκη να ανταποκριθούν σε ένα καθήκον, εν προκειμένω τη σύνταξη ενός μενού/καταλόγου για ένα εορταστικό τραπέζι. 'Υστερα από ένα στάδιο προθέρμανσης, οι μαθητές επιτελούν το καθήκον τους/ομαδική εργασία και μέσα από αυτή τη διάδραση αναπτύσσουν την ικανότητά τους στην κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου, αλλά και προφορικού, εφόσον συζητούν μεταξύ τους.
Στη συνέχεια γίνεται η εστίαση στη γλώσσα με τη διδασκαλία των ισοσύλλαβων και ανισοσύλλαβων ονομάτων όλων των γενών, την παρουσίαση των καταλήξεων σε όλες τις πτώσεις, τη μετακίνηση ή όχι του τόνου και τις διάφορες παρατηρήσεις που αφορούν επιμέρους ονόματα.
Αφού ολοκληρωθεί και γίνει κατανοητή η κλίση αυτών των ονομάτων, αναφερόμαστε στη σύνθεση λέξεων στη νέα ελληνική. Εξηγούμε όλη τη θεωρία, όπως την ύπαρξη του συνδετικού φωνήεντος και τις διάφορες αλλοιώσεις που μπορεί να υποστεί ο τόνος της νέας λέξης σε σχέση με τις δύο που αποτελούν τα δύο συνθετικά της και εξηγούμε τις αλλαγές που μπορούν να υπάρξουν στην κατάληξη της νέας λέξης (π.χ. τραπέζι + μαντήλι = τραπεζομάντηλο). Για τη γραμματική οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν έντυπες γραμματικές όπως του Τριανταφυλλίδη, του Holton David, Peter Mackridge και Ειρήνης Φιλιππάκη-Warburton, του Χρήστου Κλαίρη και Γεωργίου Μπαμπινιώτη ή επίσης την ιστοσελίδα της Πύλης για την ελληνική γλώσσα.
Το λεξιλόγιο που θα διδαχτούν οι μαθητές είναι το σχετικό με την κουζίνα και το διαιτολόγιο των ελλήνων. Oλες οι δραστηριότητες χρησιμοποιούν λεξιλόγιο από αυτή τη θεματική περιοχή.
Για τον τονισμό θα γίνουν αναφορές χωριστά στις απλές ισοσύλλαβες και ανισοσύλλαβες λέξεις και στη συνέχεια θα προχωρήσουμε στον τόνο των σύνθετων ισοσύλλαβων και ανισοσύλλαβων.
Όλες οι δραστηριότητες (ελεγχόμενες, καθοδηγούμενες, επικοινωνιακές και ασκήσεις για το σπίτι) στοχεύουν στην κατάκτηση και εξάσκηση και των τριών ζητουμένων (σχετική γραμματική, θεματικό λεξιλόγιο, τονισμός) και στη δημιουργία αναγκών, ώστε οι μαθητές να υποχρεωθούν να κατανοήσουν και να παράγουν λόγο σε ρεαλιστικές συνθήκες. Για το σκοπό αυτό έχουμε χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο και έχουμε εμπλουτίσει την εργασία με ένα βίντεο από τον ελληνικό κινηματογράφο και με ένα τραγούδι (το 'Κυκλαδίτικο' του Μ. Χατζηδάκι).
Υποθετικό Προφίλ Μαθητών
(Επίπεδο Β1, σύμφωνα με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαισίο Αναφοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης)
Οι υποψήφιοι μαθητές μας είναι κάτοικοι μεγάλης ευρωπαϊκής πόλης (π.χ. Βαρκελώνης, Ισπανίας) με διαφορετικές ηλικίες, μορφωτικό επίπεδο και οικογενειακή κατάσταση. Παρακολουθούν ένα ετήσιο πρόγραμμα εκμάθησης της νεοελληνικής στην Κρατική Σχολή Ξένων Γλωσσών (Εscuela Οficial de Ιdiomas). Το συγκεκριμένο μάθημα έχει διάρκεια 130 ωρών (2 μέρες την εβδομάδα από 2 ώρες τη φορά).
'Οσον τις ηλικίες των σπουδαστών, αυτές κυμαίνονται από 22 έως 62 ετών.
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς είναι φοιτητές Erasmus οι οποίοι σκοπεύουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, ενώ άλλοι ενδιαφέρονται να διευρύνουν τις γνώσεις τους πάνω στον ελληνικό πολιτισμό μέσω της γλώσσας. Υπάρχει δε και μια μερίδα από αυτούς που έχουν έλληνες συντρόφους και χρησιμοποιούν τη γλώσσα στην καθημερινή επικοινωνία. Τέλος, πολλοί είναι αυτοί που επισκέπτονται την Ελλάδα τακτικά κατά τη διάρκεια των διακοπών τους κι ένας από τους λόγους που επιθυμούν να μάθουν την ελληνική γλώσσα είναι για να μπορούν να συνεννοηθούν με τους ντόπιους.
ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Προδραστηριότητα (Στάδιο αφόρμησης)
Μοιράζουμε σε όλους τους μαθητές την 1η φωτοτυπία με το παρακάτω κείμενο:
Ο αρχιμάγειρας του μοντέρνου οινομαγειρείου «Γαστρονόμος» Νικόλαος Κοντολέων και η δημοσιογράφος Μαριάννα Χατζηπέτρου, μετά από πολύχρονη σχέση, αποφασίζουν να παντρευτούν! Μετά το γάμο, για να το γιορτάσουν, θα καλέσουν φίλους και γνωστούς στο γαμήλιο τραπέζι που θα... στρωθεί προς τιμήν τους στο «Γαστρονόμο».
Ο γαμπρός όμως είναι αγχωμένος, γιατί δεν έχει χρόνο να ασχοληθεί προσωπικά με το μενού! Το αναθέτει λοιπόν στη βοηθό του Πηνελόπη, μια νέα σεφ που, ειδικά για την περίπτωση, επιλέγει εδέσματα με κοινό χαρακτηριστικό το πάντρεμα δύο γεύσεων.
Πάρτε μια γεύση:
Ορεκτικά
Νησιώτικοι Χταποδοκεφτέδες
Καβουροκροκέτες
Γαριδοπιτάκια
Στρείδια με τσίπουρο
Ταραμοσαλάτα
Κυρίως Πιάτα
Αστακομακαρονάδα
Γαριδογιουβετσάκι
Ξιφίας με μανιτάρια
Γλυκά
Aμυγδαλόπιτα με παγωτό καϊμάκι
Σοκολατοφουντουκόπιτα
Όμως ο αρχιμάγειρας Νικόλαος Κοντολέων δεν είναι απόλυτα ευχαριστημένος...
«Καλή η ιδέα με το πάντρεμα, είπε με σοβαρό ύφος στη βοηθό του, «αλλά το μενού δε μ’ αρέσει... Άλλαξέ το!»
Αφού διαβάσουμε το περιεχόμενο, εξηγούμε στους μαθητές ότι ανά ζεύγη θα πρέπει να προτείνουν ένα καινούργιο μενού για το γάμο του αρχιμάγειρα, επιλέγοντας πάντα πιάτα με κοινό χαρακτηριστικό το πάντρεμα δύο γεύσεων. Θα μιλήσουμε λίγο για την ελληνική κουζίνα που είναι γεμάτη από τέτοιου είδους γάμους... τυροπιτάκια, σπανακόρυζο, ρυζόγαλο... ο κατάλογος είναι πραγματικά μακρύς .
θα σχολιάσουμε το μενού που πρότεινε η Πηνελόπη και θα εξηγήσουμε τις άγνωστες λέξεις.
Δραστηριότητα:
Εξηγούμε στους μαθητές μας ότι έχουν 20 λεπτά για να προτείνουν το δικό τους μενού στον αγχωμένο μέλλοντα γαμπρό! Υποδεικνύουμε επίσης στους μαθητές ότι μπορούν να πάρουν ιδέες τόσο από σχετικές ιστοδελίδες (www.nistikoarkoudi.gr, www.fagito.gr, www.gourmet.gr, www.gefsi.gr, www.sintagesgiagias.gr, www.yumyum.gr ) όσο και από το ηλεκτρονικό λεξικό της Κοινής ΝΕ γλώσσας, όπου υπάρχει η δυνατότητα με τη σύνθετη αναζήτηση να εντοπίσουν εύκολα τις σύνθετες λέξεις.
Σχεδιασμός:
Τα ζευγάρια των μαθητών διαμορφώνουν το καθένα το δικό του μενού. O διδάσκων αναλαμβάνει ρόλο συμβούλου, χωρίς να διορθώνει όμως τυχόν λάθη των μαθητών.
Αναφορά:
Ο διδάσκων αναλαμβάνει να παίξει το ρόλο του αρχιμάγειρα. Καθένα από τα ζευγάρια παρουσιάζει το μενού που δημιούργησε για το γαμήλιο τραπέζι. Ο «αρχιμάγειρας» ακούει όλες τις προτάσεις και διαλέγει το μενού που έχει τους πιο επιτυχημένους «γάμους» γεύσεων ή, αλλιώς, τις περισσότερες σωστές σύνθετες λέξεις! Το καλύτερο μενού κερδίζει ένα βραβείο (θα μπορούσε να είναι ένα έδεσμα της ελληνικής κουζίνας π.χ. τυρόπιτα!)
Εστίαση στη γλώσσα
Ανάλυση:
Ζητάμε από τους μαθητές να εντοπίσουν τις σύνθετες λέξεις του κειμένου της φωτοτυπίας και τις καταγράφουμε στον πίνακα.
Παρουσιάζουμε τη θεωρία των σύνθετων λέξεων στη νέα ελληνική γλώσσα
α. είδη: επίθετα+ουσιαστικά, ουσιαστικά+ουσιαστικά, ρήμα+ρήμα, επίρρημα+επίρρημα, κλπ,
β. κατηγορίες: παρατακτικά, π.χ., μαχαιροπήρουνα, κτητικά, π.χ. σγουρομάλλης, αντικειμενικά, πχ. Κρεοπώλης, προσδιοριστικά π.χ. σπανακόπιτα
γ. σύνθετα με περισσότερα από 2 συνθετικά, μετακίνηση του τόνου, ισοσύλλαβα, ανισοσύλλαβα, τρόποι κλίσης, κλπ)
Δίνουμε παραδείγματα
Ακολουθούν ασκήσεις ελεγχόμενες, καθοδηγούμενες και επικοινωνιακές (2η φωτοτυπία).
Πρακτική
Ελεγχόμενη δραστηριότητα 1 (γραμματική και λεξιλόγιο)
Με τις λέξεις που σας δίνονται προσπαθήστε να φτιάξετε άλλες σύνθετες που να σημαίνουν ελληνικές λιχουδιές:
Α’ Συνθετικό
Β’ Συνθετικό
Σύνθετη Λέξη
κρέας
πίτα
σπανάκι
ρύζι
ταραμάς
σαλάτα
αγγούρι
ντομάτα
πατάτα
κεφτές
ψάρι
σούπα
σταφίδα
ψωμί
μέλι
μακαρόνι
μούστος
κουλούρι
μόσχος
καρύδι
Ελεγχόμενη δραστηριότητα 2 (γραμματική και τονισμός)
Να μεταφέρετε τις λέξεις στον άλλο αριθμό:
τυροπιτάκια
φαγοπότι
κρεμμυδόψωμο
κολοκυθοκεφτές
μανιταρόπιτα
ουζομεζές
ρυζόγαλο
καλοφαγάς
λαχανοντολμάδων
μουσταλευριά
Ελεγχόμενη δραστηριότητα 3 (λεξιλόγιο)
Συμπληρώστε τα κενά με τις λέξεις στην κατάλληλη πτώση και αριθμό :
Κοτόσουπα / βασιλόπιτα / καρυδόπιτα / ρακόμελο / ντοματοχυμό / αμπελοσαρμάς
Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η παραδοσιακή κοπή της πρωτοχρονιάτικης............................... της ελληνικής κοινότητας Βενετίας.
Για να σου πετύχουν οι ................. μάθε να τυλίγεις σφιχτά τα αμπελόφυλλα!
Η ........................... είναι νόστιμη αν η κότα είναι ντόπια και βράσει πολλή ώρα!
Οι νόστιμες ...................... έχουν μπόλικα καρύδια και κυρίως ψιλοκομμένα!
Το καλοκαίρι, με τις κόκκινες ντομάτες απ΄τον κήπο μας, φτιάχνουμε φρέσκους ........................... μέσα σε λίγα λεπτά!
Το κρητικό ................ φτιάχνεται με ρακή και μέλι και τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη.
Ελεγχόμενη δραστηριότητα (τονισμός)
Μοιράζουμε στους μαθητές την 3η φωτοτυπία με το τραγούδι «Κυκλαδίτικο» του Μ. Χατζηδάκι
και τους δίνουμε κάποια στοιχεία για τον συνθέτη, τον ποιητή και το ίδιο το τραγούδι. (π.χ. λεξιλόγιο).
Λεξιλόγιο:
ο κύρης (οι κύρηδες)
ο πατέρας, ο αρχηγός της οικογένειας
η μαντζουράνα
είδος φυτού
ο κατιφές (οι κατιφέδες)
λουλούδι
το σκαφίδι
η σκάφη, μεταλλική λεκάνη για πλύσιμο ρούχων
«θα σε φάει το φίδι»
Θα τιμωρηθείς
η Μεγαλόχαρη
άλλο όνομα για την Παναγία (μεγάλη / χάρη)
το παραγάδι
όργανο για ψάρεμα
Δραστηριότητα για τονισμό
Ακούμε το τραγούδι μια φορά χωρίς να κάνουμε τίποτα, για να το απολαύσουμε!
Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές να τονίσουν τις λέξεις που είναι υπογραμμισμένες.
ΚΥΚΛΑΔΙΤΙΚΟ
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζηδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Μανώλης Μητσιάς
Στη Μύκονο, στη Σέριφο, στη Σίκινο, στη Μήλο
πετάς κυπαρισσομηλο κι εγώ πετάω μήλο.
Στην Αμοργό, στην Κίμωλο, στη Νιό, στη Σαντορίνη
μου στέλνεις κιτρολεμονο σου στέλνω μανταρίνι
Παράγγειλα του κύρη σου που πίνει τον καφέ του
να σ έχει μαντζουράνα του, να σ΄ έχει κατιφέ του.
Παράγγειλα της μάνας σου που πλένει στο σκαφίδι
να μη σου λέει πικρολογα τι θα τη φάει το φίδι
Να δώσει η Μεγαλοχαρη κι η Παναγιά η Κανάλα
να μεγαλώσεις γρήγορα σαν τα κορίτσια τ΄ άλλα.
Και τ΄ Αγιο-Λιός ανήμερα στη Νάξο και στην Πάρο
να δώσει η Καλαμιώτισσα γυναίκα να σε πάρω
Παράγγειλα του κύρη σου που ρίχνει παραγάδι
να ΄ρθεί να κουβεντιάσουμε την Κυριακή το βράδυ.
Παράγγειλα της μάνας σου που μοιάζει με βαρέλι
να σε ποτίζει αφρογαλο να σε ταΐζει μέλι.
Επικοινωνιακή δραστηριότητα
Παιχνίδι Ρόλων
Οι μαθητές βλέπουν όλοι μαζί το βίντεο από την ελληνική ταινία με τον Θ. Βέγγο στο ρόλο του σερβιτόρου. Στη συνέχεια, κι αφού σχολιάσουμε για λίγο τη σκηνή προτείνουμε στους μαθητές ένα ευχάριστο παιχνίδι ρόλων:
Τους χωρίζουμε σε ομάδες ανά δύο και τους ζητάμε να παίξουν ο ένας το ρόλο του σερβιτόρου κι ο άλλος το ρόλο του πελάτη. Οι μαθητές χρησιμοποιούν τις σύνθετες λέξεις που επεξεργαστήκανε στο μάθημα (τόσο από το μενού της Πηνελόπης όσο και από τα δικά τους μενού).
Δραστηριότητες για εμπέδωση στο σπίτι
Aσκήσεις με το πρόγραμμα HOT POTATOES:
Ένα σταυρόλεξο για εξάσκηση στην κλίση των ανισοσύλλαβων σύνθετων λέξεων.
Άσκηση πολλαπλής επιλογής για εξάσκηση στον τονισμό των σύνθετων λέξεων.
Δύο ασκήσεις λεξιλογίου με ιδιωματικές εκφράσεις σχετικές με τη θεματική ενότητα «ελληνική κουζίνα» οι οποίες περιέχουν σύνθετες λέξεις.
mercredi 28 janvier 2009
Τεστ αυτοαξιολόγησης σε διάφορες γλώσσες
Μπορείτε να ελέγξετε και να αξιολογήσετε το επίπεδό σας σε 14 γλώσσες με το πρόγραμμα DIALANG στον παρακάτω δικτυακό τόπο:
http://www.dialang.org/greek/index.htm
Προτείνονται τεστ για τις τρεις δεξιότητες (κατανόηση προφορικού, κατανόηση γραπτού, παραγωγή γραπτού) και για το λεξιλόγιο. Για τα ελληνικά το πρόγραμμα είναι υπό διαμόρφωση, διατίθεται όμως ήδη τεστ για το λεξιλόγιο.
http://www.dialang.org/greek/index.htm
Προτείνονται τεστ για τις τρεις δεξιότητες (κατανόηση προφορικού, κατανόηση γραπτού, παραγωγή γραπτού) και για το λεξιλόγιο. Για τα ελληνικά το πρόγραμμα είναι υπό διαμόρφωση, διατίθεται όμως ήδη τεστ για το λεξιλόγιο.
dimanche 18 janvier 2009
Ιστοσελίδες για παιδιά 3 - 13 ετών
Καταχωρήστε τις ακόλουθες ιστοσελίδες στα αγαπημένα σας και διασκεδάστε, μάθετε ή ενημερωθείτε στα ελληνικά :
http://www.paramithas.gr/category/video
http://www.wannaspell.com
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1
http://www.coloring.com/
http://junior.gr/index.html
http://www.civilprotection.gr/games/
http://www.netkids.gr/
http://www.fhw.gr/imeakia/
http://www.paramithas.gr/category/video
http://www.wannaspell.com
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1
http://www.coloring.com/
http://junior.gr/index.html
http://www.civilprotection.gr/games/
http://www.netkids.gr/
http://www.fhw.gr/imeakia/
vendredi 9 janvier 2009
Για να μάθετε εύκολα ξένες γλώσσες...
Πώς μπορείτε να μάθετε ξένες γλώσσες;
Πρακτικές Συμβουλές
Μην προσπαθείτε να μάθετε όλα μονομιάς. Να θέτετε σαφείς και ρεαλιστικούς στόχους και να προχωρείτε με το δικό σας ρυθμό.
Να είστε ανοιχτοί σε νέους τρόπους μάθησης – οι νέες μέθοδοι και η νέα τεχνολογία μπορούν να σας βοηθήσουν .
Να χρησιμοποιείτε κάθε ευκαιρία για να επικοινωνήσετε στην γλώσσα .
Μη φοβάστε να κάνετε λάθη . Μπορείτε να προσπαθήσετε να τα μειώσετε σταδιακά. Σημασία έχει να γίνεστε κατανοητός.
Να επαναλαμβάνετε αυτά που έχετε μάθει και να ελέγχετε τακτικά την πρόοδο σας .
Να διαβάζετε και να ακούτε
Είναι πολύ σημαντικό να διαβάζετε και να ακούτε . όσο περισσότερο ακούτε, τόσο καλύτερα θα μιλήσετε. Το διάβασμα θα σας βοηθήσει να γράφετε καλύτερα.
Να διαβάζετε και να ακούτε κείμενα όπου η γλώσσα χρησιμοποιείται φυσικά (εφημερίδες, τηλεόραση , ραδιόφωνο)
Να θυμάστε ότι δεν είναι ανάγκη να καταλαβαίνετε όλες τις λέξεις για να καταλάβετε την ουσία.
Ελέγξτε την πρόοδο σας. Ξαναγυρίστε σε ατά που έχετε ήδη δουλέψει. Δεν σας φαίνονται πιο εύκολα τώρα ;
Να γράφετε
Προσπαθήστε να βρείτε ευκαιρίες να επικοινωνείτε γραπτώς - ηλεκτρονικά μηνύματα, κάρτες, γράμματα κλπ
Ξαναδιαβάστε αυτά που γράψατε: όταν γράφετε έχετε περισσότερο χρόνο για να ελέγξετε και να διορθώσετε τα λάθη σας.
Να μιλάτε
Εξασκηθείτε στην ομιλία, όσο περισσότερο μπορείτε (μιλήστε με τους συμμαθητές σας, με ξένους που συναντάτε, ακόμα και με τον εαυτό σας !)
Εάν πάτε στην χώρα όπου μιλιέται η γλώσσα που μαθαίνετε, αλλά οι άνθρωποί σας μιλούν στη γλώσσα σας ή στα αγγλικά, εξηγείστε ότι προτιμάτε να μιλάτε στη γλώσσα τους.
Απομνημονεύστε τις φράσεις που θα χρειαστείτε πιο συχνά- όταν συναντάτε ανθρώπους, όταν πηγαίνετε για ψώνια, όταν αγοράζετε κάτι κτλ
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αποκτούν ποτέ τέλεια προφορά σε άλλες γλώσσες . Αυτό δεν είναι πρόβλημα αρκεί να σας καταλαβαίνουν.
Λεξιλόγιο
Θα μάθετε τις νέες λέξεις καλύτερα εάν τις ομαδοποιήσετε ανάλογα με το νόημά τους.
Κείμενο από το Διαδίκτυο
Πρακτικές Συμβουλές
Μην προσπαθείτε να μάθετε όλα μονομιάς. Να θέτετε σαφείς και ρεαλιστικούς στόχους και να προχωρείτε με το δικό σας ρυθμό.
Να είστε ανοιχτοί σε νέους τρόπους μάθησης – οι νέες μέθοδοι και η νέα τεχνολογία μπορούν να σας βοηθήσουν .
Να χρησιμοποιείτε κάθε ευκαιρία για να επικοινωνήσετε στην γλώσσα .
Μη φοβάστε να κάνετε λάθη . Μπορείτε να προσπαθήσετε να τα μειώσετε σταδιακά. Σημασία έχει να γίνεστε κατανοητός.
Να επαναλαμβάνετε αυτά που έχετε μάθει και να ελέγχετε τακτικά την πρόοδο σας .
Να διαβάζετε και να ακούτε
Είναι πολύ σημαντικό να διαβάζετε και να ακούτε . όσο περισσότερο ακούτε, τόσο καλύτερα θα μιλήσετε. Το διάβασμα θα σας βοηθήσει να γράφετε καλύτερα.
Να διαβάζετε και να ακούτε κείμενα όπου η γλώσσα χρησιμοποιείται φυσικά (εφημερίδες, τηλεόραση , ραδιόφωνο)
Να θυμάστε ότι δεν είναι ανάγκη να καταλαβαίνετε όλες τις λέξεις για να καταλάβετε την ουσία.
Ελέγξτε την πρόοδο σας. Ξαναγυρίστε σε ατά που έχετε ήδη δουλέψει. Δεν σας φαίνονται πιο εύκολα τώρα ;
Να γράφετε
Προσπαθήστε να βρείτε ευκαιρίες να επικοινωνείτε γραπτώς - ηλεκτρονικά μηνύματα, κάρτες, γράμματα κλπ
Ξαναδιαβάστε αυτά που γράψατε: όταν γράφετε έχετε περισσότερο χρόνο για να ελέγξετε και να διορθώσετε τα λάθη σας.
Να μιλάτε
Εξασκηθείτε στην ομιλία, όσο περισσότερο μπορείτε (μιλήστε με τους συμμαθητές σας, με ξένους που συναντάτε, ακόμα και με τον εαυτό σας !)
Εάν πάτε στην χώρα όπου μιλιέται η γλώσσα που μαθαίνετε, αλλά οι άνθρωποί σας μιλούν στη γλώσσα σας ή στα αγγλικά, εξηγείστε ότι προτιμάτε να μιλάτε στη γλώσσα τους.
Απομνημονεύστε τις φράσεις που θα χρειαστείτε πιο συχνά- όταν συναντάτε ανθρώπους, όταν πηγαίνετε για ψώνια, όταν αγοράζετε κάτι κτλ
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αποκτούν ποτέ τέλεια προφορά σε άλλες γλώσσες . Αυτό δεν είναι πρόβλημα αρκεί να σας καταλαβαίνουν.
Λεξιλόγιο
Θα μάθετε τις νέες λέξεις καλύτερα εάν τις ομαδοποιήσετε ανάλογα με το νόημά τους.
Κείμενο από το Διαδίκτυο
'Καλημέρα τί κάνεις;' από τον Γιάννη Πάριο
Ακούστε το αισιόδοξο τραγουδάκι μερικές φορές και στη συνέχεια προσπαθήστε να γράψετε τους στίχους από μνήμης:
Inscription à :
Articles (Atom)
